Wegetarianizm to typ odżywiania, w którym nie spożywa się mięsa, ryb i pozostałych produktów odzwierzęcych. Kluczowym składnikiem jadłospisu są artykuły pochodzenia roślinnego takie jak: warzywa, owoce, zboża, orzechy, rośliny strączkowe. W niektórych przypadkach może to być nabiał i jaja. Ostatnimi czasy niejadanie mięsa stało się niezwykle lubianym stylem życia, niemniej jednak w państwach Bliskiego Wschodu i Indiach niejedzenie mięsa przeważa od bardzo dawna. Sam wegetarianizm nie jest stylem jednorodnym, prezentuje sporo wariacji i różnorodnych trybów odżywiania spowodowanych odmiennymi powodami, takimi jak: przekonania moralne, warunki środowiskowe, powody zdrowotne, religijne, kulturowe, czy ekonomiczne. W następstwie tego należy dodatkowo informować o rozmaitych efektach, brakach czy też innych konsekwencjach wynikających z wegetarianizmu. W tym artykule porządkujemy wiedzę na temat wegetarianizmu a także prezentujemy jego zalety i minusy.
Różne modele wegetarianizmu
Można wyróżnić parę dominujących form wegetarianizmu, które różnią się między sobą tym, jakie produkty pochodzenia zwierzęcego są uwzględniane w jadłospisie. Każdy z tych sposobów żywienia bywa różnie realizowany, a w rzeczywistości granice między nimi mogą być płynne. Niemniej jednak przyjmuje się poniższy podział:
Wegetarianizm ovo - spożywanie jaj, lecz oprócz mięsa i mleka,
Wegetarianizm lacto - spożywanie mleka i jego przetworów, lecz oprócz mięsa i jaj,
Wegetarianizm ovo-lacto - spożywanie jaj i mleka lecz bez mięsa,
Weganizm - wyeliminowanie wszystkich produktów pochodzenia zwierzęcego, tj. mięsa, jaj, mleka i jego przetworów, jak również miodu i innych produktów pochodzenia zwierzęcego. Weganizm ma dwie odmiany: frutarianizmu - diety opartej głównie na owocach lub witarianizmu - diety, na którą składają się wyłącznie surowe warzywa i owoce,
Flexitarianizm - dieta bogata w roślinne produkty lecz bez rezygnacji z mięsa lub produktów pochodzenia zwierzęcego.
Pescowegatarianizm - dieta zawierająca ryby i owoce morza lecz oprócz produktów z mięsem.
Co daje wegetarianizm?
Poprawne menu wegetariańskie musi wyróżniać się zróżnicowaniem składników i dostosowaniem do indywidualnych cech, w zależności od wieku, płci, aktywności fizycznej i stanu zdrowia. Istnieją wszak osoby o specyficznych wymaganiach żywieniowych np. dzieci, kobiety ciężarne, sportowcy, osoby pracujące fizycznie. O wadach diety wegetariańskiej zasadniczo mówi się w kontekście braków. Żeby ustrzec się przed brakami, znaczące jest, by wziąć pod uwagę przeróżne źródła białka roślinnego, takie jak rośliny strączkowe, orzechy i zboża. Ci, którzy rezygnują z jedzenia produktów mięsne, muszą uzupełniać odpowiednią ilość składników odżywczych, zawierających witaminę B12, kwasy tłuszczowe omega-3, wapń i żelazo. Należycie ułożona dieta wegetariańska jest w stanie zapewnić zdrowie i pomóc w efektywnym utrzymaniu prawidłowej kondycji a także przyczynić się do obniżenia niebezpieczeństwa chorób sercowo-naczyniowych, nowotworów i cukrzycy. Znaczące jest jednak, by omówić swoje decyzje w sprawie diety z dietetykiem lub lekarzem. Nie powinno się również zaniedbywać badań kontrolnych.